СВФУ глазами СМИ

Газета "Эдэр саас" – Биһиги элбэхпит, Кини соҕотох
  • 21 Сентября 2017
  • 65

Газета "Эдэр саас" – Биһиги элбэхпит, Кини соҕотох

Мин оскуолаҕа үөрэнэ сылдьан “Сүрэх тэбэрин тухары” арамааны олус таттаран аахпытым. Онно Всеволод Николаевич Левин диэн персонаж баар. Аарыма кырдьаҕас, үтүөкэн киһи. Бөдөҥ-садаҥ, оҕолуу эйэҕэс, хаар маҥан баттаҕын өрө тараана сылдьар муударай учуутал… 1998 сыллаахха СГУ Саха факультетыгар туттарсан киирэн, Василий Никитиһи маҥнай көрбүтүм. Тута өйбөр “Левин!” диэн санаа охсуллубута. Онтон ыла кинини сөбүлүүр персонажпар Всеволод Левиҥҥэ холоон кэллим.

Таһымнаах, муударай дьон боростуой буолаллар. Ол Василий Никитич холобуругар көстөр. Акаарычаан бастакы куурус оҕолорунуун тэҥнээхтэрин курдук кэпсэтэр кырдьаҕас. Үөрэр-көтөр, соһуйар-өмүрэр. Идеалга чугаһыыр киһи баар эбит буоллаҕына, ол киһи — Василий Протодьяконов.


Василий Протодьяконов дьоҥҥо духуобунай баайы  биэрэн кэлбит киһи. “Өрүү кырдьыгы этэр, кырдьык иһин өрүү киирсэр буолан, бу кылгас сонноохпун”, — диирэ. Улахан аакка-суолга, хамнаска тиксибэтэҕэ. Хара өлүөр диэри кафедра доценынан үлэлээтэ. Ол да буоллар, олоҕор биирдэ материальнай баайга тиксэн турар. Баһылай Никиитис 80 сааһын туоларыгар, университет ректора Евгения Михайлова 1 мөлүйүөн солкуобайы бэлэхтээбитигэр тус бэйэм үөрэ, махтана санаабытым.

Кыыс кэрэтигэр сүгүрүйэрэ, саха дьахтарын аналын үрдүктүк тутара. Биһигини, уолаттары Кэрэ аҥарга ытыктабыллаах сыһыаҥҥа ииппитэ. Уоттаах таптал баарыгар итэҕэйэр уйаҥ киһи, кэрэ киһи. Литератураҕа тапталы иҥэрбитэ. Бэнидиэнньиккэ, кинини атаарыы киэһэтигэр “Биһиги элбэхпит, Кини соҕотох” диэн тыллары иһиттим. Уот харахха этиллибит тыллар. Кини үөрэппит тыһыынчанан оҕолоро өрөспүүбүлүкэҕэ тарҕанан үлэлии сылдьабыт. Хас биирдиибитигэр кини бэйэбит киһибит, хас биирдиибит “мин Баһылай Никиитиһим” диир буолуохтаах. Кини үөрэҕин ылбыт оҕолор тута биллэллэр — аһаҕас, кэрэҕэ, кырдьыкка, тапталга итэҕэйэр дьон.

Баһылай Никиитис өрө тутар суруйааччыта Былатыан Ойуунускай «Иирбит Ньукуус» диэн кэпсээннээх. Ньукуус «өллөхпүнэ уот сиэмэ буолан тарҕаныам» дииринии, Василий Никитич оҕолоро өрөспүүбүлүкэнэн тарҕанан, учууталбытын кэриэстээн кэрэни үксэтэ, кырдьыгы өрө тута сылдьыахпыт. Ытык Учууталбыт, быдан дьылларга бырастыы.

Прокопий БУБЯКИН, «Саха сирэ» хаһыат кылаабынай эрэдээктэрэ, СГУ Саха салаата-98 устудьуона.

Источник: http://www.edersaas.ru/bi-igi-elbehpit-kini-so-otoh/?whatsapp


Автор: Газета "Эдэр саас"

Разрешено копирование статей, только при наличии активной (кликабельной) ссылки на страницу-источник сайта Северо-Восточного федерального университета. Ссылка должна находиться непосредственно рядом с материалом, должна быть видимой и прямой (без использования java-скриптов).