Институт языков и культуры народов СВ РФ

 

Өксөкүлээх сырдатар суолунан

Екатерина Гладкина, Кристина Иванова, Уйгулаана Бурнашова, ЛҮ-15 бөлөх устудьуоннара “Ийэ тыл” пресс-киин · 5 Декабря 2017

Саха литературатын төрүттээччилэртэн биирдэстэрэ, айар тыл аҕата Алексей Елисеевич Кулаковскай – Өксөкүлээх Өлөксөй төрөөбүтэ 140 сылыгар анаан быйыл араас тэрээһиннэр ыытылыннылар. Үбүлүөйдээх сылы түмүктүүр тэрээһиннэр ахсынньы 3-4 күннэригэр буоллулар. Ахсынньы 3 күнүгэр “Арассыыйа – мин устуоруйам” мультимедийнай историческай пааркаҕа “Духовное наследие окружения А.Е. Кулаковского” диэн кинигэ сүрэхтэннэ, онтон ахсынньы 4 күнүгэр - төгүрүк остуол уонна үөрүүлээх биэчэр буолан ааста. Бу тэрээһиннэргэ биһиги үнүстүүппүт уһуйааччылара, устудьуоннара көхтөөхтүк кытыннылар.

 

Ахсынньы 4 күнүгэр “Сахамедиа” өрөспүүбүлүкэтээҕи кииҥҥэ “Өксөкүлээх Өлөксөй оҕону иитиигэ уонна үөрэтиигэ философията” диэн тиэмэҕэ төгүрүк остуол ыытылынна. Төгүрүк остуолу Мэҥэ Хаҥалас улууһун Нөөрүктээйи агро оскуолатын учууталлара уонна дириэктэрэ иилээн-саҕалаан тэрийдилэр. Бу оскуолаҕа Өксөкүлээх Өлөксөй үөрэҕинэн оҕолору ииппиттэрэ номнуо 20 сыл буолбут. Онон оҕолор суруйааччы айымньыларын ырытан араас хайысхалаах дакылааттары оҥордулар уонна бэйиэт хоһооннорун аахтылар. Төгүрүк остуолга Өксөкүлээх Өлөксөй үөрэҕин ыччакка хайдах тиэрдэр, аатын уонна айымньыларын үйэтитэр, тылын күүһүн өйдөтөр үлэни хайдах ыытарга санаа атастастылар, “Өксөкүлээхтии олоруу” суолтатын туһунан кэпсэттилэр. Түмүгэр тэрээһин ыҥырыылаах ыалдьыттара Раиса Реасовна, Лариса Реасовна Кулаковскаялар уонна СӨ Үөрэҕириитин миниистирин солбуйааччы Феодосия Васильевна Габышева тыл эттилэр. Төгүрүк остуол кыттыылаахтара маннык ааҕыылары тиһигин быспакка ыытан, дьону толкуйдатан, оҕолору сөпкө иитэн, эрэллээх ыччаты улаатыннаран таһаарыахха диэн түмүккэ кэллилэр. Төгүрүк остуол кэнниттэн суруйааччы пааматынньыгар сибэкки дьөрбөтүн уурдулар.

Бу киэһэ Суорун Омоллоон аатынан Опера уонна Балет тыйаатырыгар Өксөкүлээх Өлөксөй төрөөбүтэ 140 үбүлүөйдээх сылын тэрээһиннэрин түмүктүүр уопсастыбаннас улахан мунньаҕа буолла. Мунньахха Өксөкүлээх сиэнэ Людмила Реасовна Кулаковская тэрийбит “Үс сэргэ – үс кут” бырайыагын өйөөбүт улуустар кыттыыны ыллылар. Өксөкүлээх Өлөксөй Үөһээ Бүлүүгэ - буор кут, Чурапчыга – ийэ кут уонна Өймөкөөҥҥө - салгын кут сэргэлэрин туруорбутун ахтан-санаан аастылар. Улуус баһылыктара сыл-хонук аастаҕын аайы улуу бэйиэт мындыр өйө-санаата үйэлэри уҥуордаан, сырдыкка ыҥыра-угуйа туруо диэн тус санааларын эттилэр, Өксөкүлээҕи өрө тутарга ыҥырдылар.

Түмүккэ бырайыак салайааччыта П.П. Бубякин Үөһээ Бүлүү, Өймөкөөн, Чурапчы улууһун баһылыктарыгар үрүҥ көмүс бэлиэлэри туттарда. Людмила Реасовна Кулаковская төрөппүт кыыһа Анастасия Кузнецова “Өксөкүлээх эргимтэтэ” түмсүү аатыттан Өймөкөөн улууһун Сордоҥноох нэһилиэгин баһылыгар И.Е. Максимовка, култуура салайааччытыгар А.Е.Сивцеваҕа, Таатта улууһун Амма нэһилиэгин баһылыгар С.С. Соровка уонна Үөһээ Бүлүү улууһун Оҥхой нэһилиэгин баһылыгар Г.Е. Отовка мэҥэ бэлиэлэри туттартаата.

Тэрээһин кэннэ мустубут ыалдьыттар бука бары “Кэскил түһүлгэтэ” оһуохайтан эрчим эбиннилэр, санааларын ыраастаннылар.

Өксөкүлээх Өлөксөй үйэлэри курдаттыыр алгыһа үүнэр көлүөнэни сырдыкка кынаттаан, олохторугар сирдьит сулус буолан сыдьаайа туруохтун!