Институт языков и культуры народов СВ РФ

 

“Ааттаах поэт Арбита”: сонун бырайыакка кытынныбыт

Мария Винокурова, Анастасия Потапова, 2 куурус ЛҮ-17 устудьуоннара, “Ийэ тыл” пресс-киин · 6 Мая 2019

Муус устар 26 күнүгэр П.А. Ойуунускай аатынан Саха академическай театрыгар ХИФУ саха литэрэтиирэтин хаапыдыратын дассыана, филологическай наука кандидата Елена Афанасьевна Архипова уонна ХИФУ научнай тэрилтэлэри кытта үлэҕэ отделын салайааччыта Оксана Афанасьевна Лугинова көҕүлээһиннэринэн Иван Егорович Слепцовка - Арбитаҕа аналлаах үс түһүмэхтээх тэрээһин буолан ааста.

Күнүс 16.00 ч Саха театрын олоҥхо саалатыгар “Ааттаах поэт Арбита” диэн испэктээги көрүөх иннинэ турукка киллэрэр “Бу сирбэр иккиһин тиллэммин муҥутуур дьиктини булбуппун...” диэн тэрээһин бастакы түһүмэҕэ буолла. Көрсүһүүгэ оскуола оҕолоро, устудьуоннар, учууталлар, Арбита хаан-уруу аймахтара, биир дойдулаахтара, култуура үлэһиттэрэ, ырыаһыттар уо.д.а сырыттылар. Маҥнай Е.А. Архипова Арбита олоҕун, айар үлэтин туһунан сиһилии сырдатта, кэпсээтэ. Ол кэннэ «аһаҕас микрофон» биллэрэн, ким баҕалаах тахсан, поэт туһунан бэйэтин санаатын-көрүүтүн эттэ, хоһоон аахта, ырыа ыллаата. Биир биллэр ыалдьытынан Арбита хоһоонноругар элбэх матыыбы суруйбут, ырыа оҥорбут СӨ үтүөлээх артыыһа Байбал Сэмэнэп буолла. Түмүккэ Арбита бииргэ төрөөбүт балтын уола ХИФУ учуонайа Валерий Степанович Марков дьонун, бэйэтин аатыттан махтанна, маннык тэрээһиннэр өссө буола туралларыгар баҕа санаатын эттэ. Е.А. Архипова театр сылынан сибээстээн, маннык турукка киллэрэр көрсүһүүлэри хас биирдии испэктээк иннинэ ыытыахха диэн этии киллэрдэ.

Бырайыак иккис түһүмэҕинэн 18.00 ч. Айсен Дойду сценарийынан “Ааттаах поэт Арбита...” диэн испэктээги көрүү буолла. Режиссер - Сергей Потапов. Сүрүн оруолга саха театрын талааннаах артыыһа Валентин Макаров оонньоото. Кини Иван Арбита уобараһын көрөөччүнү долгутар гына иэйиилээхтик арыйда. Испэктээк үрдүк таһымнаахтык, чаҕылхайдык ааста.

Бырайыак үһүс түһүмэҕинэн 21.00 ч. “Крафт” студияҕа “Түүн. Саас. Уон. Чаас…” диэн Е.А. Архипова тус ыҥырыытынан Арбита талааныгар дьиҥ сүгүрүйэр дьоҥҥо аналлаах истиҥ кэпсэтии киэһэтэ буолла. Манна испэктээккэ сүрүн оруолу оонньообут артыыс Валентин Макаров, ырыаһыт Байбал Сэмэнэп, поэттар Дорҕоон Дохсун, Елизавета Мигалкина, Яна Байгожаева, артыыс Николай Гоголев, Арбита сиэн балта уо.д.а. кытыннылар. Ыҥырыылаахтары хара килиэбинэн (Арбита олорбут кэмин санатан), сибиэһэй үүтүнэн, толору астаах-үөллээх остуолунан көрүстүбүт. Поэт айар үлэтин туһунан өссө дириҥээн ырытыстыбыт, аһаҕастык кэпсэттибит. Саҥа идеялары, санаалары үллэһиннибит, сонун тэрээһиннэри былааннаатыбыт уонна Арбита ырыатын-хоһоонун иһиттибит.

Түмүктээн эттэххэ, бу бырайыак Ааттаах поэт Арбита туһунан дьоҥҥо-сэргэҕэ, устудьуоннарга элбэх саҥаны, сонуну көрдөрдө-биллэрдэ. Елена Афанасьевнаҕа барҕа махталбытын тиэрдэбит, өссө да салгыы маннык тэрээһиннэри, киэһэлэри ыыта, сонун бырайыактарга кытыннара турарыгар баҕарабыт.