Новости

Сайыҥҥы быраактыка

  • 7 Октября 2019
  • 681

Сайыҥҥы быраактыка

Сайыҥҥы сынньалаҥ кэмигэр биһиги, ХИНТуоКҮ ЛҮ-17 бөлөҕүн устудьуоннара, быраактыкабытын аастыбыт. Бука бары Дьокуускай куорат араас хаһыат, сурунаал, араадьыйа тэрилтэлэрин үлэтигэр умсаммыт, эрэдээктэр интэриэһинэй, ол эрэн чэпчэкитэ суох, олус эппиэтинэстээх үлэтин эппитинэн–хааммытынан билэммит, элбэх санааҕа кэллибит. Салгыы оҕолор сайыҥҥы быраактыкаларын хайдах ааспыттарын кэпсииллэр.

Артем Оспипов: “Самаан сайын барахсан сатыылаан турар кэмигэр эрэдээктэр быраактыкатын “Кэскил”, “Юность Севера” хаһыакка үлэлээн аастым. Бэрт үгүһү билэн-көрөн астына дуоһуйдум. Ол курдук сүрүн үлэм – оҕолорго туһалаах сүбэлэри, интэриэһинэй ыстатыйаны суруйуу. Ону таһынан үгүс тэрилтэлэргэ буолар тэрээһиннэргэ сылдьан дьонтон, оҕолортон боппуруос ыйыталаһан, интервью уонна опрос бэлэмнээбитим.

“Кэскил” хаһыат бэйэтэ туспа устуоруйалаах уонна ис хоһоонноох. Кини 1936 с. аан бастаан “Бэлэм буол” диэн ааттанан тахсыбыта. Биһиги үгүс суруйааччыларбыт манна үлэлээбиттэрэ, ол курдук А.Г.Кудрин-Абаҕыыныскай, В.М.Новиков-Күннүк Уурастыырап, Н.К.Седалищев-Дьүөгэ Ааныстыырап, И.И.Эртюков, оттон кылаабынай эрэдээктэринэн норуот суруйааччыта Н.Е.Мординов-Амма Аччыгыйа өр сыл үтүө суобастаахтык үлэлээбитэ. “Кэскил” хаһыат эрэдээксийэтэ билигин кини аатын сүгэр. Алын кылааска үөрэнэр оскуола оҕолоругар аналлаах хаһыат буоларын быһыытынан, үксэ оҕолору кытта алтыһаҕын, кырачааттар санааларын кытта билсиһэҕин. Түмүктээн эттэххэ, быраактыкам олохпор умнуллубат кэрэ кэми бэлэхтээтэ.”

Мария Винокурова: “Сайыҥҥы редакторскай быраактыкабын Саха НКИХ «Тэтим» араадьыйатыгар барбытым. Икки нэдиэлэлээх быраактыкабын олус түргэнник уонна туһалаахтык аастым дии саныыбын.

Сүрүн үлэбит - араадьыйа “Эрдэһиттэр” диэн биэриитигэр матырыйааллары бэлэмнээһин. Матырыйаалларбытын интернет ситимиттэн, араас хаһыаттартан, сурунааллартан, кинигэлэртэн булан, тиэкистэрин көмпүүтэргэ бэчээттээн баран, салайааччыбытыгар ыытан испиппит. Үксүн нууччалыыттан тылбаастаан суруйарбыт.

Быраактыка устата матырыйаал хомуйуутун олус диэн сэргээбитим, элбэҕи билбитим. Эрэдээктэр буоларга тылы баһылыыр, тылбаастыыр наада диэн санаатым. Ол курдук, быраактыка кэмигэр ылыахтаах идэҕэр боруобаланар олус наадалаах эбит. Киһи бу идэ киниэхэ сөп түбэһэрин уонна түбэспэтин быһаарынарыгар туһалаах. Эрэдээксийэҕэ үлэлиир киһи элбэх идеялаах, айымньылаах, креативнай буолуохтаах эбит диэн бигэ санааҕа кэллим.”

Анастасия Потапова: “Мин сайыҥҥы быраактыкабын Дьокуускай куоракка «Тэтим» саха араадьыйатыгар ааспытым. Быраактыкам бэс ыйын 29 күнүттэн от ыйын 12 күнүгэр диэри этэ. Ол курдук, сарсыардааҥы “Эрдэһиттэр” диэн биэриигэ үлэлээбитим. «Эрдэһиттэр» биэрии биир сүрүн эрэдээктэрэ Попова С.С. салайааччым буолбута. Сүрүн үлэм диэн күн ахсын тахсар биэриигэ эбии информация, интэриэһинэй чахчылары хомуйан, көрдөөн бэлэмнээһин. Холобур, Дыгын оонньуулара, ойуур баһаардара, от ыйа, Саха сирин ытык кэрэ сирдэрэ, Кореяҕа эмтэнии уо.д.а. тиэмэлээх биэриилэргэ үлэлэспитим. Хаһан да элбэхтик араадьыйаны истибэт бэйэм, араадьыйа туһунан элбэҕи биллим, көрдүм. Бастатан туран, элбэх сыралаах үлэтин. Күн ахсын актуальнай, туһалаах биэрии тахсарын курдук, бу үлэҕэ түргэн-тарҕан туттуу, барытыгар бэлэм буолуу наада эбит. Иккиһинэн, тылы үчүгэйдик билии олус улахан оруолу оонньуур. Мин бу икки нэдиэлэ үлэлиирбэр элбэхтик интернет ситимиттэн араас матырыйаалы нууччалыыттан тылбаастаан биэриигэ бэлэмниирим.

Түмүктээн эттэххэ, быраактыкабын сөбүлээтим, астынным. Хас биирдии устудьуоҥҥа, киһиэхэ инникитин талбыт идэтин күүскэ баһылыырга, кыайа-хото үлэлииргэ быраактыка элбэх холобуру, сүбэни-аманы, холонон көрүүнү биэрэр эбит.”

Аскалон Семенов: “Мин быйылгы эрэдээктэр быраактыкатын долгуйар дьоллоох Дьокуускай куорат саамай улахан, дьон-сэргэ олоҕун ырыанан-тойугунан киэргэтэр "Сахалыы Виктория" араадьыйаҕа аастым. Бэлиэтээн эттэххэ, манна үлэлээбитим балтараа сыл буолан эрэр. Анал эрэдээктэр үлэтэ баар буолан, бу идэҕэ соччо "сыстыбакка" сылдьарым. Маннык "көмүс түгэн" тосхойбутугар, сүрүн эрэдээктэрим Анна Руслановна Исакова уоппускаҕа барбыт кэмигэр, 1 ый устата "Сахалыы Виктория" араадьыйатыгар эрэкэлээмэ, сонун, араас өҥө үлэтигэр эрэдээктэрдээбитим. Күннэтэ айаҥҥа, тимир көлөҕө, атыыга-эргиэҥҥэ, сынньалаҥҥа сыһыаннаах биллэриилэр киирэ тураллар. Үксүгэр клиеннэрбит бэйэлэрэ суруйбут буолаллар. Офиска олорор үлэһиппит сахалыы сурукка анал үөрэҕэ суох буолан, нууччалыы суруйан ыытар. Ол иһин тиэкис тутула, ис хоһооно сааһыламмыт буолан, тылбаастыырга наһаа уустуга суох этэ. Билбэт тылларбын, саарбахтыыр этиилэрбин Анна Руслановнаттан ыйытан иһэрим. Биир ый биллибэккэ ааспыта. Ону таһынан эрэкэлээмэни ааҕыы үлэтигэр холонон көрдүм. Ол курдук "АлмазЭргиэнБанк", "Розтор", "Своя копейка", "Дакар", "Дьол уйата" тиэкистэрин эрэдээксийэлиирим таһынан, арааһынайдык артыыстаан, уустаан-ураннаан аахпытым. Быраактыкабын этэҥҥэ аастым. Бу сайын миэхэ олус элбэх саҥаны, үчүгэй түгэннэри бэлэхтээтэ. Инникибэр туһалаах албастары биллим. Күндү уһуйааччыларбар, эрэдээктэрбэр истиҥ махталбын тиэрдэбин!”

 

Көрбүппүт курдук, бэрт сэргэх сайын ааспыт эбит. Оҕолор араас тэрилтэлэргэ үлэлээн, элбэх саҥаны, туһалааҕы, инникигэ наадалаах билиини, ньымалары ылыммыттар. Кырдьык, эрэдээктэр үлэтэ соччо борустуойа суоҕун бэлиэтээтибит. Ол эрэн билиҥҥи үйэҕэ бу идэ наадалааҕын, актуальнайын көрөн сэҥээрдибит. Аныгыскы быраактыканы күүтэ хаалабыт.

Биһигини кытта тэҥҥэ долгуйар, сүбэ-ама биэрэр күндү уһуйааччыларбытыгар уонна эрэдээксийэлэрбит үлэһиттэригэр, салайааччыларбытыгар истиҥ махталбытын тиэрдэбит!

ЛҮ-17 устудьуоннара

 

Автор: ЛҮ-17 устудьуоннара

Разрешено копирование статей, только при наличии активной (кликабельной) ссылки на страницу-источник сайта Северо-Восточного федерального университета. Ссылка должна находиться непосредственно рядом с материалом, должна быть видимой и прямой (без использования java-скриптов).